W przypadku dzieci małych mówi się często o zaburzeniach w rozwoju psychoruchowym. Zauważone przez rodzica, lekarza czy inna osobę braki w rozwoju ruchowym często sygnalizują opóźnienia w rozwoju:
– poznawczym
– emocjonalnym i społecznym
W pierwszych miesiącach życia dziecka opóźnienia w rozwoju ruchowym to w zasadzie jedyny  sygnał nieprawidłowości rozwojowych.
Zaobserwowanie tych nieprawidłowości powinno skutkować pogłębioną diagnozą lekarską i psychologiczną. Dlatego tak ważna jest niezwykła czujność rodzica.

Poniżej zostaną przytoczone etapy rozwojowe dla kilku umiejętności. Jeśli zauważa się duże odstępstwa od podanych poniżej norm, warto skonsultować się z lekarzem i poradnią.

Etapy rozwoju  dziecka  w pierwszym  roku życia

Podnoszenie główki

WIEK DZIECKA w miesiącach	UMIEJĘTNOŚCI OCZEKIWANE DO 6 MIESIĄCA ŻYCIA
1	Odrywanie noska od materaca, niskie unoszenie głowy
2	Unoszenie głowy pod kątem 45 stopni
3	Unoszenie głowy pod kątem 90 stopni i trzymanie sztywnej głowy przez około jedną minutę podczas pionowego trzymania
4	Unoszenie głowy pod kątem 90 stopni, utrzymywanie sztywnej główkipodczas pionowego trzymania
5	Unoszenie się na przedramionach, odwracanie głowy w kierunku bodźca
6	Swobodne odwracanie głowy w kierunku bodźca, utrzymywanie sztywnej główki w pozycji pionowej

 

Umiejętność siedzenia

 

WIEK DZIECKA w miesiącach	UMIEJĘTNOŚCI OCZEKIWANE OD 3 DO 8 MIESIĄCA ŻYCIA
3	Pierwsze krótkie próby siedzenia z całkowitą pomocą opiekuna (warunek:dziecko utrzymuje sztywno główkę)
4	Dalsze doskonalenie umiejętności siedzenia z całkowitym podparciemi z pomocą opiekuna
5	Samodzielne siedzenie z podparciem
6	Samodzielne siedzenie bez podparcia
7	Samodzielne siedzenie bez podparcia, zdolność wykonywania ruchóww pozycji siedzącej
8	Samodzielne siadanie

 

Stanie

 

WIEK DZIECKA w miesiącach	UMIEJĘTNOŚCI OCZEKIWANE OD 3 DO 9 MIESIĄCA ŻYCIA
3	Pierwsze próby przyjmowania pozycji stojącej, dziecku udaje się na krótko usztywnić nogi w kolanach
4	Podtrzymywane pod pachy niemowlę opiera nóżki o podłoże i utrzymuje na nich ciężar ciała
5	Niemowlę doskonali umiejętność utrzymywania sztywno prostych nóżek
6	Podciągane za rączki przechodzi z pozycji leżącej lub siedzącej do stojącej, w pozycji stojącej podejmuje pierwsze próby stawiania kroczków
7	Dziecko samodzielnie stoi
8	Pierwsze próby samodzielnego wstawania po uchwyceniu się podporyi podciągnięciu
9	Dziecko doskonali umiejętność podnoszenia się, korzystając z niewielkiej podpory czy pomocy

 

Chodzenie

 

WIEK DZIECKA w miesiącach	UMIEJĘTNOŚCI OCZEKIWANE OD 6 DO 11 MIESIĄCA ŻYCIA
6	Pierwsze próby stawiania kroków podczas przytrzymywania pod pachy
7	Samodzielnie stanie z podparciem, próby wykonywania małych kroków
8	Doskonalenie sprawności zdobytych w siódmym miesiącu
9	Stawianie kroków z równoczesnym przytrzymywaniem się obiema rączkami np. brzegu łóżka
10	Chodzenie z prowadzeniem za obie rączki
11	Chodzenie z przesuwaniem przed sobą, jako podpory, np. krzesła
12–14	Samodzielnie chodzenie

 

Etapy rozwoju dużej motoryki w drugim roku życia

 

WIEK DZIECKA w miesiącach	UMIEJĘTNOŚCI OCZEKIWANE
12–13	Samodzielne chodzenie
13	Przysiadanie
16	Kopanie piłki
16–17	Wspinanie się
17	Rzucanie piłki
16–18	Bieganie
19–20	Wchodzenie po schodach
21–22	Pierwsze próby rozbierania się
22–23	Podskakiwanie
21–24	Pierwsze próby jazdy na rowerku

 

Etapy rozwoju małej motoryki w drugim roku życia

 

WIEK DZIECKA w miesiącach	UMIEJĘTNOŚCI OCZEKIWANE
13–14	Doskonalenie chwytu pęsetkowego
13–15	Nieporadne posługiwanie się łyżką lub widelcemRysowanie znaczków, bazgranie
13–16	Picie z kubka
13–18	Wkładanie klocka do otworu w deseczce
13–17	Pierwsze próby samodzielnego mycia zębów
16–17	Budowanie wieży z 2 klocków
16–18	Budowanie wieży z 4 klocków
19	Budowanie wieży z 5 klocków
21	Budowanie konstrukcji na płaszczyźnie
21–22	Odkręcenie pokrywek
24	Budowanie wieży z 6 klocków

 

Rozwój mowy

 

WIEK DZIECKA w miesiącach	UMIEJĘTNOŚCI OCZEKIWANE
2 miesiąc życia	Dziecko zaczyna produkować jednosylabowe dźwięki zwane głużeniem – aa, uuu, czasem połączenie samogłoski i spółgłoski, np. guuu
6 miesiąc życia	Dziecko powinno gaworzyć. Gaworzenie polega na łączeniu przez dziecko identycznych dźwięków w rodzaju bababa
1–2 rok życia	Okres wyrazu. Na ten okres przypada wielki postęp w rozwoju mowy.Wynika to przede wszystkim z poszerzania kręgu doświadczeń. Dzieckopowinno wymawiać wyrazy. Dziecko używa właściwie wszystkich samogłosek oprócz nosowych: ę, ą, oraz wymawia znaczną ilość spółgłosek: p, b, m, n, t, d, k, ś, ć
2–3 rok życia	Buduje pierwsze dwuwyrazowe zdania. Dziecko trzyletnie w zasadziewymawia już wszystkie samogłoski, z wyjątkiem nosowych, i spółgłoski:Dziecko wymawia prawidłowo następujące głoski: a, o, e, y, u, i, ą, ę, p,m oraz zmiękczenia (pi, bi, mi), f, w (fi, wi), t, d, n, l, ń (li), ś, ź, ć, k, g,(ki, gi), ch, j, ł
3–7 lat	Okres swoistej mowy dziecięcej:Częstym zjawiskiem w wypowiedziach dziecka jest metateza, czyliprzestawianie głosek, a nawet całych sylab („latana” zamiast „altana”). Zdarza się też zjawisko asymilacji, czyli upodobnienia („bebek”, zamiast „chlebek”).Innym zjawiskiem językowym dzieci w tym wieku jest kontaminacja,czyli budowanie wyrazów na zasadzie łączenia dwóch wyrazów w jeden(„pomasłować”).Pod koniec 4 roku życia pojawia się głoska r, wcześniej pomijana lub zastępowana innymi głoskami: l lub j. Około 4–5 roku życia pojawia się w wymowie dziecka szereg szumiący: sz, ż, cz, dż.Dziecko 7-letnie powinno w zasadzie wymawiać wszystkie głoskiprawidłowo.